Dlaczego ciało potrzebuje żelaza?
Żelazo to jeden z najważniejszych mikroelementów potrzebnych organizmowi. Jest istotnym składnikiem hemoglobiny, dzięki której transportowany jest tlen w naszym organizmie. Żelazo wspomaga również układ odpornościowy, korzystnie wpływa na sprawność umysłową oraz na kondycję skóry, włosów i paznokci. Niedobór żelaza może prowadzić do groźnej w skutkach anemii.
Dlaczego suplementy diety są konieczne?
Całkowita ilość żelaza u dorosłej osoby wynosi od 3 do 5 g, w zależności od płci i wieku. Dzienne straty żelaza wynoszą ok. 0,5 – 1 mg. Żelazo wydalane jest wraz z kałem, moczem, a także podczas pocenia się. Większe wydalanie żelaza z organizmu może być wynikiem krwawienia, np. menstruacyjnego. Żelazo utracone każdego dnia musi być uzupełniane, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmowi. Dobrze zbilansowana dieta dostarcza wystarczającej ilości żelaza. W dzisiejszych czasach jednak mamy coraz mniej czasu na przygotowywanie pełnowartościowych i urozmaiconych posiłków. Ponadto siedzący tryb życia spowodował, że jemy mniej niż dawniej. Zmniejszona zawartość żelaza przyjmowanego z pożywieniem oznacza, że coraz więcej ludzi potrzebuje żelaza w postaci regularnego suplementu żywnościowego. Ponadto większe ilości tego pierwiastka potrzebne są w okresach zwiększonego zapotrzebowania na żelazo, np. w czasie ciąży, karmienia piersią, intensywnego uprawiania sportów wytrzymałościowych, czy podczas regularnego oddawania krwi.
Jaka żywność dostarcza najwięcej żelaza?
Żelazo łączące się z hemoglobiną (tzw. żelazo hemowe) znajduje się w czerwonym mięsie, drobiu, produktach z krwi i podrobach (np. wątróbka), w których stanowi ok. 30 % (czym ciemniejsze mięso, tym wyższa zawartość mioglobiny, a więc i żelaza). Natomiast żelazo nieorganiczne (niehemowe), nie łączące się z hemoglobiną, znajduje się głównie w produktach z ziarna, warzywach i owocach. Organizm wchłania żelazo tego typu o wiele gorzej od żelaza hemowego. Wchłanialność żelaza hemowego wynosi ok. 25-30%, natomiast żelazo niehemowe jest przyswajane na poziomie 3-5%.
Jak można stwierdzić niedobór żelaza?
Niedobór żelaza może powodować zmęczenie i złe samopoczucie, irytację, problemy z koncentracją. Bóle głowy, bladość, wzmożona senność oraz gorsza wydajność mogą również być oznakami niewystarczającej ilości żelaza w organizmie. Badania wykazały, że nawet nieznaczny niedobór żelaza może mieć negatywny wpływ na wydajność fizyczną i psychiczną. W związku z tym, niedobór żelaza jest stanem wymagającym interwencji, tak by nie przerodził się w anemię. Aby jednoznacznie zdiagnozować niedobór żelaza konieczne jest wykonanie badania krwi. Przykładami takich analiz są: badanie wartość Hb, poziomu ferrytyny w surowicy oraz TIBC (całkowita zdolność do wiązania żelaza).
Jak leczyć niedobór żelaza?
Niedobór żelaza wynikający z niewielkiego dostarczania poprzez pokarm czy też z powodu oddawania krwi albo ciężkiego krwawienia miesięcznego może być uregulowany poprzez użycie odpowiednich, bogatych w żelazo dodatków żywieniowych. Często dodatki te są potrzebne w przypadku długiego okresu czasu i w takim kontekście dobrze jest przyjmować niższe dawki żelaza (20-30 mg dziennie). Wysokie dawki (60-100 mg dziennie) często powodują problemy z trawieniem, zatwardzenia, biegunki czy nudności. Nadmierne spożycie żelaza – ok. 50 mg – może spowodować zakłócenia w przyjmowaniu innych minerałów np. cynku, który też jest przecież ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warto pamiętać, że żelazo hemowe jest kilkakrotnie lepiej przyswajalne przez organizm niż żelazo niehemowe.
Źródło: Cederroth Polska SA
